Trudności w nauce pisania, czytania czy nieprawidłowe zachowania mogą w konsekwencji doprowadzić do spadku motywacji ucznia, obniżenia jego samooceny i utracie zapału do działania. Coraz częściej okazuje się, że konieczna jest pomoc specjalisty, który trafnie zdiagnozuje problem i stworzy plan działania dla jego zniwelowania. Takim specjalistą jest pedagog specjalny. Czym właściwie jest terapia i diagnoza pedagogiczna? Jakie warunki należy spełnić, by móc objąć stanowisko nauczyciela terapeuty? Czy w dzisiejszych czasach warto studiować ten kierunek i wybrać studia podyplomowe? Sprawdźmy!
Czym jest diagnoza i terapia pedagogiczna?
Diagnoza i terapia pedagogiczna to terminy używane w kontekście pracy pedagogów i specjalistów zajmujących się edukacją, zwłaszcza w zakresie wspierania uczniów z trudnościami w nauce lub specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Terapia pedagogiczna to proces długotrwałych działań pedagogicznych, które mają na celu pomoc uczniom z różnego rodzaju trudnościami. Trudności te mogą obejmować wszelkiego rodzaju niepowodzenia prowadzące do obniżenia samooceny i spadku motywacji. Terapia pedagogiczna obejmuje także eliminację problemów związanych z czytaniem, pisanie, mówieniem czy rysowaniem. Terapia pedagogiczna może polegać na indywidualnych zajęciach lub warsztatach grupowych, w zależności od potrzeb ucznia. Może być dostosowana zarówno do uczniów z trudnościami w nauce, jak i uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, uczniów z niepełnosprawnością czy trudnościami w zachowaniu. Aby jednak terapia mogła się udać, konieczne jest dobranie odpowiednich działań stymulujących. Podstawą do tego jest uzyskanie wystarczających informacji na temat danego ucznia. Najczęściej stosowanym narzędziem jest wywiad, który potrafi dużo powiedzieć o środowisku dziecka, jego etapie rozwoju, motywacji i rodzaju problemu, z jakim boryka się w szkole.
Jak wspomagać edukację uczniów ze specyficznymi trudnościami?
Wspieranie edukacji uczniów ze specyficznymi trudnościami wymaga podejścia opartego na zrozumieniu indywidualnych potrzeb i umiejętności każdego ucznia. Podstawą jest diagnoza trudności, z jakimi boryka się uczeń i zidentyfikowanie obszarów, w których dany uczeń potrzebuje wsparcia. Bardzo ważna jest także komunikacja i współpraca z rodzicami lub opiekunami ucznia. Rodzice powinni być zaangażowani w naukę dziecka poza szkołą z zastosowaniem zaleconych działań wspierających. W zależności od konkretnego przypadku, może się okazać, że konieczne będzie dodatkowe wsparcie, np. terapia logopedyczna czy terapia zajęciowa. Postępy ucznia powinny być regularnie oceniane, a strategie nauczania dostosowywane do indywidualnych potrzeb. Wspieranie uczniów ze specyficznymi trudnościami wymaga cierpliwości, elastyczności i zaangażowania zarówno ze strony nauczycieli, jak i rodziców. Dostosowana do indywidualnych potrzeb edukacja może pomóc uczniom osiągnąć sukces w nauce i rozwijać swoje umiejętności.
Jakie kompetencje są niezbędne do prowadzenia terapii pedagogicznej?
Warunki podjęcia zawodu nauczyciela terapeuty są określone w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 roku w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Według założeń, nauczycielem terapeutą może zostać osoba, która ukończyła studia wyższe w obszarze terapii pedagogicznej i posiada przygotowanie pedagogiczne. Terapeutą może być także osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia lub studia podyplomowe w zakresie terapii pedagogicznej i posiada przygotowanie pedagogiczne.
Studia podyplomowe pedagogika specjalna są przeznaczone dla czynnych nauczycieli, którzy chcą uzyskać świadectwo ukończenia studiów podyplomowych i mieć specjalizację. Studia uprawniają do podjęcia pracy w poradniach pedagogiczno-psychologicznych, a także w szkołach w charakterze nauczyciela terapeuty dla dzieci z zaburzeniami rozwoju emocjonalnego, spektrum autyzmu czy z innymi dysfunkcjami i trudnościami. Nauczyciel terapeuta posiada uprawnienia do prowadzenia zajęć korekcyjno-kompensacyjnych czy zajęć terapeutycznych.
Pedagogika specjalna- czy warto wybrać ten kierunek studiów?
Pedagogika specjalna to obszar, w którym wciąż bardzo potrzebni są specjaliści. Niestety, obserwuje się coraz częściej występujące u dzieci trudności w nauce czytania, pisania czy nieprawidłowości w zachowaniu. Praca z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną czy np. ze spektrum autyzmu to wyzwanie wymagające odpowiedniej metodyki i podejścia. Program studiów obejmuje pomoc w nauce czytania czy pisania, ale także specjalistyczną pomoc i wsparcie dla uczniów z zaburzeniami rozwoju emocjonalnego. Studia podyplomowe pedagogika specjalna zapewniają zdobycie kompetencji z zakresu psychopedagogicznych podstaw diagnozy i terapii, doboru metodyki zajęć terapeutycznych czy wszelkich działań diagnostycznych uczniów. Po ukończeniu studiów podyplomowych absolwent może podjąć pracę w szkole, jak i w poradniach psychologiczno-pedagogicznych dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.