Zależy Ci na tym, żeby Twoje dziecko czuło się bezpieczne i szczęśliwe. Od samego początku otaczasz je opieką, wspierasz, chronisz przed zagrożeniami współczesnego świata. Mimo tego Twoja pociecha przejawia objawy fobii społecznej? Nie jest chętna do nawiązywania nowych relacji, cierpi z powodu braku kontaktu z rówieśnikami? Wyjaśniamy, skąd bierze się to zjawisko, jakie są jego objawy i jak sobie z nim poradzić.
Przyczyny fobii społecznej – skąd się biorą lęki u dzieci?
Skąd się biorą u najmłodszych zaburzenia lękowe nazywane fobią społeczną? Przyczyn tego problemu należy szukać w czynnikach genetycznych (bywają dziedziczne), budowie mózgu (niepoprawne działanie ciała migdałowatego lub neuroprzekaźników) oraz złych doświadczeniach z przeszłości. Przeżyte traumy, ale też nadopiekuńczość rodziców, odrzucenie przez rówieśników, skłonności do zachowań depresyjnych i wreszcie niskie poczucie własnej wartości także są przyczynami lęku społecznego u dzieci.
Lęki u dzieci mogą być przejściowe i mieć różne fazy czy nasilenie. Nie należy jednak wszystkich tłumaczyć wiekiem, trudnym okresem dojrzewania czy zmiennością nastrojów. Warto pochylić się nad problemem, bo zignorowany z czasem może urosnąć do olbrzymiej rangi, zabierając radość życia nie tylko dziecku, ale też jego bliskim.
Fobia społeczna – objawy
Twoje dziecko stroni od innych, jest indywidualistą, samotnikiem. Nie od razu wiadomo, czy przyczyną jego wycofania jest fobia społeczna. Objawy tego zaburzenia łatwo przegapić, podpinając je pod nieśmiałość, z której rzekomo się wyrasta. Jednak w przypadku lęku społecznego u dzieci problem nie mija, lecz eskaluje. Ignorowany, nieprzepracowany prowadzi do tego, że młody człowiek odczuwa paniczny strach (ataki paniki) przed wyjściem z domu, a także przed konkretnymi czynnościami, które dla większości ludzi są normalnym elementem codzienności.
W jaki sposób objawia się fobia społeczna u dziecka?
Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że objawy fobii społecznej są nie tylko psychiczne, ale też fizyczne. Dziecko, które cierpi z powodu tego zaburzenia, a nie tylko jest nieśmiałe czy wycofane ma:
- duszności,
- przyspieszone tętno,
- uderzenia zimna i gorąca, poty,
- szumy w uszach,
- problemy żołądkowe – biegunki, mdłości,
- drżący głos.
Do takich objawów fobii społecznej dochodzi w sytuacji, gdy młody człowiek poczuje się niepewnie, znajdzie się poza swoim miejscem zamieszkania lub innym, które gwarantuje mu poczucie bezpieczeństwa i schronienia. Do eskalacji lęku społecznego u dzieci dochodzi np. w szkole, na podwórku, w grupach rówieśniczych, dlatego zamiast kontaktów w świecie realnym, młodzi ludzie szukają ucieczki do świata wirtualnego, np. dużo czasu spędzają w sieci, przed komputerem.
Fobia społeczna u nastolatków
Nie można czekać, aż małe dziecko „wyrośnie”, „zmieni się”, „dojrzeje”. Jeżeli problemem jest zdiagnozowana fobia społeczna, przyczyny tego stanu rzeczy nie znikną same. Wymagają przepracowania, szczególnie jeśli są efektem traumy (przemoc, udział w wypadku drogowym, pobicie itd.). Nazwanie przeżyć, towarzyszących im uczuć czy emocji jest kluczowe dla poradzenia sobie z lękiem społecznym u dziecka, co w efekcie pomoże mu w kolejnych latach. Jeżeli problem nie zostanie złagodzony, wówczas może dojść do eskalacji fobii społecznej młodzieży. Utrwalenie zachowań wycofania, braku ufności, niskiego poczucia własnej wartości prowadzi do poważniejszych schorzeń, w tym nawet depresji i myśli samobójczych.
Jak leczyć fobię społeczną u nastolatków i dzieci?
Czy z fobią społeczną można żyć? Zapewne tak, jednak komfort życia znacznie spada, gdy jest się zamkniętym w czterech ścianach, a każdorazowe wyjście na zewnątrz wiąże się z ogromnym stresem i wywołuje skrajne emocje. Na szczęście zarówno fobia społeczna u młodzieży, jak również lęk społeczny u dzieci może zostać złagodzony – oswojony podczas pracy z dobrym psychologiem. Zazwyczaj terapia jest prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym, co daje szansę na poprawę samopoczucia, a także zmniejsza ryzyko nawrotu choroby. Czasem jednak konieczna jest współpraca z psychiatrą – szczególnie gdy ten uzna konieczność wdrożenia środków farmakologicznych. Powinny one być przyjmowane pod czujnym okiem lekarza.
Jak znaleźć odpowiedniego psychologa? Na pewno musi to być osoba zajmująca się pacjentami w młodym wieku. Terapia i leczenie fobii społecznej u dziecka wymaga ogromnej dozy empatii i cierpliwości, a także wrażliwości i profesjonalizmu. Warto szybko rozpocząć konsultację, nie czekając, aż sytuacja sama się unormuje, a dziecko wyrośnie. Interwencja specjalisty na samym początku sprawia, że łatwiej i szybciej można znaleźć przyczynę sytuacji i próbować ją unormować. Przynajmniej w takim stopniu, aby nie lęk społeczny u dziecka, brak kontaktów z rówieśnikami, paraliżujący strach, reakcje nieadekwatne do zagrożenia nie uniemożliwiały mu normalnego, radosnego funkcjonowania w społeczeństwie.