Monika Chrapinska-Krupa

Agresywny nastolatek – jak reagować?

9 czerwca 2021
4 min czytania

Agresja u młodzieży i inne zachowania, które są zaostrzone i pojawiają się nagle, zawsze wzbudzają niepokój otoczenia. Pierwsze symptomy najczęściej są odczytywane w domu, przez rodziców, ale też przez pedagogów szkolnych i wreszcie rówieśników. Rodzą się wówczas pytania – co jest przyczyną, jak sobie poradzić z problemem i wreszcie, jak postępować z agresywnym nastolatkiem? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym artykule.

Agresja u nastolatków – skąd się bierze?

Na wstępie trzeba zaznaczyć, że w wielu przypadkach agresja u nastolatka to wynik niedojrzałości emocjonalnej. Oczywiście fakt, że młody człowiek nadal się rozwija nie usprawiedliwia negatywnych zachowań, które nierzadko stanowią zagrożenie dla niego samego i jego otoczenia.

Należy mieć jednak na uwadze to, że okres dojrzewania jest trudny, a zmiany hormonalne wywołują wiele skrajnych emocji, niełatwych do okiełznania. Twoje dziecko zapewne nie umie poradzić sobie samo z tymi zmianami i odreagowuje swoją bezsilność złością. Agresja u nastolatka czasem jest też efektem przebywania z określoną grupą ludzi, wynikiem problemów sercowych, szkolnych, domowych, kompleksów. Zdarza się, że bunt przejawiany w formie agresji słownej to także sposób na wyzwolenie się spod rodzicielskiej kontroli i podbudowanie poczucia własnej wartości.

Jeżeli Twoje dziecko zaczęło przeklinać, zaczepiać innych ludzi, a nawet brać udział w aktach wandalizmu, to przyjrzyj się grom, w jakie gra i oglądanym przez niego filmom i programom. Nierzadko bowiem agresywna nastolatka próbuje naśladować bohaterów, z którymi się utożsamia i w ten sposób wyrażać siebie.

Agresja u nastolatka – objawy dające powody do niepokoju

Problem z agresją nie dotyczy tylko nastolatków, ale często także dorosłych, a nawet małych dzieci. Zazwyczaj nie stanowi powodu do zmartwień, jeśli mieści się w granicach normy. Problem pojawia się wtedy, gdy człowiek traci panowanie nad sobą, reaguje przesadnie do sytuacji, a czasem sam wywołuje zamieszki czy konflikty słowne. Dlatego trzeba zachować czujność, żeby wychwycić moment, w którym postawa nastolatka uległa zmianie i dające się usprawiedliwić postawy przybrały niepokojący wymiar.

Zazwyczaj symptomami, które wzbudzają niepokój są:

wulgaryzmy kierowane w stronę rówieśników, pedagogów, rodziców, rodzeństwa, a nawet zupełnie obcych osób,
przemoc fizyczna, zaczepki, udział w bójkach,
autoagresja, czyli samookaleczanie, ale też przyjmowanie substancji odurzających,
agresja wykorzystująca środki elektroniczne do nagrywania kompromitujących filmików, udostępniania ich, prześmiewania, znęcanie się psychiczne,
niszczenie mienia, akty wandalizmu.

Niepokojąca jest intensywna i utrzymująca się agresja nastolatków wobec rodziców. Reagować trzeba wraz z pojawieniem się pierwszych objawów, ale momentem przełomowym jest ten, w którym agresywna nastolatka czy nastolatek wzbudzają u swoich opiekunów strach. Każda sytuacja zagrażająca zdrowiu, życiu i nienaruszalności cielesnej innych osób wymaga natychmiastowej interwencji i podjęcia zdecydowanych kroków. Zazwyczaj pierwszym z nich jest odwiedzenie terapeuty dziecięcego, który podpowie, jak postępować z agresywnym nastolatkiem.

Co można zrobić z agresywnym nastolatkiem?

Choć agresja u nastolatków zazwyczaj wzbudza zdziwienie, rozczarowanie i smutek rodziców, to jednak trzeba pamiętać, że w tej trudnej sytuacji Twoje dziecko tak naprawdę woła o pomoc. Choć pod przykrywką steku przekleństw czy nieracjonalnych, wybuchowych i destrukcyjnych zachowań trudno to dostrzec, to pamiętaj, że jesteś opoką swojego syna lub córki i to Ty, jako opiekun możesz jej pomóc. Często z takim problemem nie poradzisz sobie sam, dlatego o pomoc w zwalczaniu agresji u młodzieży zwróć się do zaufanego i doświadczonego psychologa z poradni Spokój w Głowie.

Jak postępować z agresywnym nastolatkiem? Przede wszystkim zachowując spokój i zimną krew, nie dając się sprowokować i budując w domu atmosferę spokoju, wsparcia oraz zrozumienia. Tym, co przyniesie najlepsze efekty jest:

okazywanie wsparcia i miłości dziecku, ale też sobie nawzajem,
znalezienie form aktywności, która pozwoli rozładować złe emocje lub przekierować je na inny obiekt (w sytuacji, gdy problemem jest agresja nastolatków wobec rodziców czy rodzeństwa),
ustalenie jasnych reguł funkcjonowania w domu i społeczeństwie i egzekwowanie, aby każdy członek rodziny ich przestrzegał,
unikanie kar fizycznych, a znalezienie innych form zadośćuczynienia, np. zapłaty z kieszonkowego za zniszczone mienie,
przekazywanie krótkich i zwięzłych komunikatów,
rozmowa – wyłącznie w momencie, gdy dziecko będzie spokojne, a nie w trakcie napadu złości,
odizolowanie nastolatka od środowiska, rozrywek, programów telewizyjnych i gier, które pobudzają i wyzwalają w nim złe emocje.

Agresja u nastolatków pojawia się i znika, jednak nigdy nie należy bagatelizować problemu. Gdy agresywna nastolatka zagraża młodszemu rodzeństwu, a agresja nastolatków wobec rodziców sprawia, że czują się oni bezradni i zastraszeni, to zdecydowanie znak, że nadszedł czas na znalezienie profesjonalnej pomocy.

Poradnia psychologiczna w Wołominie pomaga również pacjentom z pobliskich miejscowości takich jak Warszawa.

Sprawdź: psycholog Warszawa

Sprawdź: psycholog dziecięcy Warszawa