Rozwód jest trudnym doświadczeniem w każdej rodzinie, jednak często stanowi jedyną opcję rozwiązania konfliktów między rodzicami. Z perspektywy dorosłych takie wyjście jest optymalne, a co z dziećmi? Dla młodszych i starszych pociech wiadomość o tym, że mama i tata się rozstają, może być druzgocąca. Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie? Jak je do tego przygotować?
Cokolwiek by mówić, rozwód jest dużą zmianą w życiu każdej rodziny. Skoro oznacza rewolucję dla dorosłych, to nie inaczej jest w przypadku dzieci. Wiedząc o tym, wiele osób odwleka rozmowę z pociechami, bo nie wie, jak rozmawiać z dzieckiem o rozwodzie. Tymczasem właściwe, spokojne i merytoryczne podejście do tematu może pomóc wszystkim w przetrwaniu tego czasu i zaczęciu niejako nowego życia osobno.
Jak rozmawiać z dzieckiem o rozwodzie?
Przede wszystkim postaw na szczerość. Twoje dziecko – bez względu na to, czy chodzi do przedszkola, czy jest już nastolatkiem – na pewno zauważyło napięcie między rodzicami, wyczuło zmienioną atmosferę w domu i wiele innych symptomów. Nie ma sensu negować spostrzeżeń pociechy, a raczej wyprzedzić je, rozmawiając o obecnej sytuacji, jej przyczynach oraz skutkach. Pamiętaj, że syn czy córka wyrobi sobie własne zdanie o całym wydarzeniu, dlatego powinno mieć dostęp do rzetelnych informacji.
Rozmowa powinna przebiegać z udziałem obojga rodziców. Dlatego też muszą oni przygotować się do niej odpowiednio, ustalić wspólną strategię działania, uzgodnić, ile szczegółów mogą i chcą przekazać dziecku. Jeżeli za rozwodem stoi trudna sytuacja taka jak zdrada czy przemoc psychiczna to możecie nie chcieć wplątywać w nią dziecko. Ta decyzja jest indywidualna, a na pewno zależy też od tego, w jakim wieku jest pociecha.
Jak powiedzieć 5-letniemu dziecku o rozwodzie? Jak rozmawiać z nastolatkiem?
Młodsze dzieci na pewno rozumieją mniej niż starsze, dlatego, jeśli zastanawiasz się, jak przygotować dziecko do rozwodu, dostosuj sposób komunikacji do ich wieku i dojrzałości emocjonalnej. Jak powiedzieć 5-letniemy dziecku o rozwodzie? Prosto, spokojnie, stawiając na jasne komunikaty typu: „Rodzice za dużo się kłócą i są smutni. Nie mogą już dłużej razem mieszkać”. Zapewne taka informacja, przynajmniej na początku wystarczy, ale z czasem mogą się pojawić dodatkowe pytania i dociekanie o przyczyny takiej sytuacji.
Jak powiedzieć nastolatkowi o rozwodzie? Tu zapewne potrzebne będą dodatkowe szczegóły. Warto jednak podkreślić to, co jest oczywiste i na pewno nie umknęło uwadze syna czy córki: „Od pewnego czasu mama i tata nie mogą się porozumieć, kłócą się, co źle wpływa nie tylko na nas, ale też na Ciebie i Twojego brata/siostrę. Nasze ścieżki się rozeszły i chcemy zmienić swoje życie”.
WAŻNE: Bez względu na wiek dziecka zapewnij go, że:
- nie ponosi żadnej winy za rozwód,
- relacje na linii rodzic-dziecko nie ulegną zmianie – nadal go kochacie i będziecie kochać,
- ma prawo odczuwać złość/smutek/rozczarowanie,
- nadal jesteście rodziną i razem przejdziecie przez tę sytuację.
Dziecko zapewne będzie chciało wiedzieć, co dalej, dlatego wcześniej ustal z partnerem, jak będzie wyglądał podział opieki po rozwodzie. Całkowite zniknięcie jednego z rodziców z życia dziecka mogłoby być traumatyczne. Jeżeli rodzic będzie obecny tylko w innym lub mniejszym stopniu, to zmiany nie będą aż tak drastyczne dla młodego człowieka.
Jak przygotować dziecko do rozwodu?
Zanim dorośli zdecydują się na rozwód mają sporo czasu na przemyślenia i próby mediacji. Dziecko zazwyczaj jest stawiane przed faktem dokonanym, gdy decyzja zostanie już podjęta. Nic dziwnego, że może zszokować go ta informacja i zareaguje bardzo emocjonalnie. Postaraj się to zrozumieć i, choć Tobie także jest ciężko, zapewnić synowi lub córce potrzebne wsparcie. Czasem pomaga wspólny płacz, wyładowanie złości na trampolinach czy sesja z psychologiem. Ważne jest to, żeby pozwolić na przejście przez każdy etap – od zdziwienia, przez złość, smutek, rozczarowanie, aż po pogodzenie się ze zmianami. Czasem ten proces trwa dość długo, przynajmniej do czasu aż opieka zostanie sądownie ustalona, rodzice zamieszkają oddzielnie, a dzieci zaczną spędzać czas raz z mamą, a raz z tatą.
Kiedy sytuacja przerasta dziecko.
Rozwód to duża zmiana, dla wielu dzieci oznaczająca zburzenie starego, dobrze znanego ładu i zachwianie ich poczucia bezpieczeństwa. Za tymi emocjami idą kolejne – tęsknota za rodzicem, który się wyprowadził, poczucie straty, a nawet winy. Pomocne na pewno nie są nieprzychylne komentarze rodziny, która krytykuje decyzję o rozwodzie czy opinie kolegów i koleżanek pozostających w pełnych i szczęśliwych rodzinach.
Jeżeli mimo rozmów, wspólnego przeżywania emocji, okazywanego wsparcia, budowania atmosfery spokoju i zaufania Twój syn czy córka nie mogą poradzić sobie z rozstaniem rodziców, dobrym pomysłem jest spotkanie z psychologiem dziecięcym. Odwiedź go także wtedy, gdy nie wiesz, jak powiedzieć dziecku, że rodzice się rozstają lub sam masz trudności z odnalezieniem się w tej sytuacji.
Poradnia psychologiczna w Wołominie pomaga również pacjentom z pobliskich miejscowości takich jak Warszawa.
Sprawdź: psycholog Warszawa