Zaburzenia osobowości

Osoby z zaburzeniem osobowości często znacznie różnią się pod względem wzorców zachowania od innych osób. Zazwyczaj mają problemy z wyrażeniem emocji, w komunikacji interpersonalnej czy nawiązywaniu relacji. Zaburzenia osobowości nie są chorobami w sensie biologicznym, ale mogą powodować poważne cierpienie i często wymagają leczenia psychoterapeutycznego.

Zaburzenia osobowości – jak powstają?

Zaburzenia osobowości są spowodowane kombinacją różnych czynników. Mogą to być wpływy genetyczne i negatywne doświadczenia we wczesnym dzieciństwie (np. problemy edukacyjne i rozwojowe, doświadczenia przemocy, wykorzystywania seksualnego, uraz, zaniedbanie). Traumatyczne doświadczenia, zwłaszcza w późniejszym dzieciństwie i we wczesnym okresie dojrzewania, mogą zwiększać podatność i sprzyjać rozwojowi zaburzenia osobowości w późniejszym okresie życia. Ważną rolę odgrywa tutaj również odporność psychiczna oraz doświadczenia w relacjach międzyludzkich.

Kiedy można mówić o zaburzeniu osobowości?

Osoby z zaburzeniami osobowości nie zawsze same odczuwają, że dzieje się z nimi coś niedobrego. W rzeczywistości czasami czują się całkiem komfortowo i przypisują wszelkie problemy swojemu otoczeniu. Szukają winy w innych ludziach, sytuacjach, zachowaniu. Tymczasem o zaburzeniu osobowości można mówić kiedy:

• Utrwalone wzorce zachowań charakterystyczne dla danego zaburzenia osobowości znacznie odbiegają od norm i wartości społecznych m.in. w obszarach poznawania, ekspresji emocjonalnej, kontroli impulsów, zaspokajania potrzeb i relacji międzyludzkich.
• Pojawia się zachowanie nieodpowiednie do wielu sytuacji.
• Dochodzi do osobistego cierpienia, które ma wpływ na otoczenie.
• Dysfunkcyjny wzorzec zachowania nie jest spowodowany ani konsekwencją innego zaburzenia psychicznego, ani przyczyną organiczną (np. uszkodzenie mózgu).

Jak leczy się zaburzenie osobowości?

Wiele osób z zaburzeniem osobowości nie zdaje sobie sprawy, że sami potrzebują wsparcia. Często to sygnały od przyjaciół i rodziny są komunikatem, że dzieje się coś złego. Psychoterapia i socjoterapia, czyli (ponowne) uczenie się umiejętności społecznych to jedne z podstawowych filarów terapii. Z pomocą psychoterapeuty można zrozumieć swoje zaburzenie i nauczyć się radzenia sobie z niewłaściwym postępowaniem.